Publicaties

De meest recente artikelen:

Mei 2023. De veranderde betekenis van ‘abortus’. De Groene Amsterdammer, link.

Zonder de twintigste-eeuwse hormonale zwangerschapstest, wist je de eerste maanden nooit zeker of je zwanger was. Dat had nadelen, maar vrouwen konden daardoor ook eeuwenlang aan ‘het opwekken van de maandstonden’ doen. En dat werd niet als een ‘vruchtafdrijving’ geclassificeerd.

Een ‘abortus’ was het al helemaal niet, want zelfs een duidelijke vruchtafdrijving heette niet zo. Het woord ‘abortus’ werd pas in de late negentiende eeuw onderdeel van de Nederlandse taal. En toen had het zelfs een tegenovergestelde betekenis aan die van nu.

Het ging aanvankelijk om vrouwen met ‘dispositio abortiva’ oftewel ‘neiging tot verwerpen der vrucht’, wat moet worden verhinderd. Het idee stamde uit de veeteelt en hield in dat individuen met kans op vroeg verlies van de vrucht moesten worden opgespoord en behandeld  – wat bij menselijke vrouwen niet bepaald zachtzinnig ging, terwijl de kenmerken die op dispositio abortiva zouden wijzen dermate breed waren geformuleerd dat haast alle vrouwen ervan werden verdacht.

Daarna zou het woord abortus nog drie keer van betekenis veranderen. De enige rode draad in deze geschiedenis is die van medische bemoeienis met zwangerschap. Nu er volgens de WHO niet meer persé een arts nodig is bij medicamenteus ongedaan maken van een door de vrouw ongewenste bevruchting, roept de naam ‘abortuspil’ met zijn nog altijd medische en zware connotaties onnodige barrières op.

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 20 oktober 2022. Beknopte versie van het juist genoemde artikel in De Groene: Wat heet een abortus?, 166:D7073, link.

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 20 oktober 2022. Met Gunilla Kleiverda en Rebecca Gomperts. Mifepriston: van voor- tot nabehoeden, 166; D6877, link.

De Volkskrant 16 maart 2022. Opinie: Beëindigen ongewilde zwangerschap moet ook zónder dokter kunnen, link.

De Nederlandse Boekengids, nummer 3, 2021. Je eerste schreeuw. Over het hedendaagse abortusdebat, link.

Eerdere artikelen

Dehue, T. (1997). Deception, Efficiency, and Random Groups: Psychology and the Gradual Origination of the Random Group Design. Isis, 88, 4, 653-673 (link naar pdf)

Dehue, T. (2000). From deception trials to control reagents. The introduction of the control group about a century ago. The American Psychologist, 55, 2, p. 264-269.

Dehue, T. (2001). Establishing the experimenting society. The historical origination of social experimentation according to the randomized controlled design. American Journal of Psychology, 2001, 114, 2, p.283-302 (link).

Dehue, T. (2000). Alle boeken de wetenschap uit, om te beginnen die in het Nederlands. De Academische Boekengids, 23, p.10-12 (link).

Dehue, T. (2001). Pas op je tellen. De Academische Boekengids, 2001, 29, p.13. (link).

Dehue, T. (2000). A Dutch treat. Randomized controlled experimentation and the case of heroin-maintenance in the Netherlands. History of the Human Sciences, 15, 2, p.75-98 (link naar de pdf)

Dit artikel verscheen ook in het Nederlands:

Dehue, T. (2002). Over de assumpties van RCTs, geïllustreerd aan het Nederlandse experiment met verstrekking van heroïne. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 57, 3, p.230-249.

Dehue, T. (2004). Historiography taking issue. Analyzing a experiment  with heroin maintenance. Journal of the History of the Behavioral Sciences, 40, 3, 247-265 (link naar de pdf).

Dehue, T. (2000). From deception trials to control reagents. The introduction of the control group about a century ago. The American Psychologist, 55, 2, p. 264-269.

Dehue, T. (2001). Establishing the experimenting society. The historical origination of social experimentation according to the randomized controlled design. American Journal of Psychology, 2001, 114, 2, p.283-302 (link naar de pdf).

Dehue, T. (2005). History of the Control Group. Encyclopedia of Statistics in the Behavioral Science (B. Everitt and D. Howell, eds.) 2005, vol. 2, p. 829-836.

Dehue, T. (2003). Dubbelblind Vertrouwen: Psychotrope stoffen en experimentele wetenschap. De Psycholoog, 38, 12, p. 631-637.

Enkele artikelen over psychiatrische diagnosen:

De Radboud Universiteit Nijmegen bracht het als groot nieuws dat ADHD een ‘echte hersenstoornis’ is. Ik besprak dit onhoudbare en stigmatiserende idee in De Volkskrant van 27-2-2017.

Met een groep andere deskundigen publiceerde ik ook een ingezonden brief in Lancet Psychiatry over de ongefundeerde claims van de internationale onderzoeksgroep geleid door de Radboud Universiteit. Laura Batstra deed hetzelfde met nog een andere groep deskundigen (link naar pdfs).

In de Tweede Kamer klaagden sommige Kamerleden dat veel sociale wetenschap ‘linkse wetenschap’ is. Op uitnodiging van de SP schreef ik daar een reactie op over de rechtse kleuring van nogal wat wetenschap, oorspronkelijk verschenen in het SP tijdschrift Spanning

Groene Amsterdammer, Onbesuisde popularisering van wetenschap: het ‘ontbrekende stofje in het brein’,  link naar de pdf of online versie.

Ik maak drukte want ik ben een druktemaker. Artikel over ‘reïficeren’ in De Groene Amsterdammer november 2011. 

Eigen schuld als je geen pillen slikt. NRC Handelsblad, 27-1-2012. 

De patiënt is niet goed snik. De Groene Amserdammer 2012.

Gastcolumn in NRC Handelsblad, ‘Wetenschap duld die meekijkers’. NRC Handelsblad, 27-12-2014

NRC Handelsblad, ‘Onderzoekers die afhankelijk zijn van de farmaceutische industrie ruïneren onze gezondheid’. NRC, 21-2-2009

NRC Handelsblad. Met Kees van Grootheest, ‘Schrijf minder vaak pillen voor’, NRC Handelsblad, 20-6-09

NRC Handelsblad. Met Kees van Grootheest. ‘Wij praten geen angst aan, wij waarschuwen’. NRC Handelsblad, 4-7-09

Allebei een zoen (bespreking van het proefschrift van Carla van El) (De Academische Boekengids p.13-14).

Verantwoordelijk voor je eigen geluk. AMC-Magazine, 2016, 14-16

De paradox van het geluksonderzoek. NRC, 25-4-2015.